第四组 聆听诸子的声音
66、上善若水
shànɡshànruòshuǐ
shànɡshànruòshuǐ
shuǐshànlìwànwùér
bùzhēnɡ
chùzhònɡrénzhīsuǒ
è
ɡù
jǐ
yúdào
jūshàndì
xīnshàn
dìsìzǔlínɡtīnɡzhūzǐdeshēnɡyīn
上善若水。水善利万物而不争，处众人之所恶，故几于道。居善地，心善
yǔshànrén
yánshànxìn
zhènɡshànzhì
shìshànnénɡ
dònɡshànshí
fūwéibùzhēnɡ
ɡùwúyóu
yuān
渊，与善仁，言善信，政善治，事善能，动善时。夫唯不争，故无尤。
běimínɡyǒuyú
67、北冥有鱼
北冥有鱼，其名曰鲲。鲲之大，不知其几千里也；化而为鸟，其名为鹏。
pénɡzhībèiběimínɡyǒuyú
qímínɡyuēkūn
kūnzhīdà
bùzhī
qí
jǐqiānlǐ
yě
huàérwéiniǎo
qímínɡwéipénɡ
bùzhī
qí
jǐqiānlǐ
yě
nù
ér
fēi
qí
yìruòchuítiānzhīyún
shìniǎoyě
hǎiyùnzéjiānɡxǐ
鹏之背，不知其几千里也；怒而飞，其翼若垂天之云。是鸟也，海运则将徙
yúnánmínɡ
nánmínɡzhě
tiānchíyě
qí
xiézhě
zhìɡuàizhěyě
xiézhīyányuē
pénɡzhī
xǐ
yúnánmínɡ
yě
shuǐjī
sānqiānlǐ
tuánfúyáoérshànɡzhě
lǐ
qù
yǐ
liùyuèxīzhěyě
于南冥。南冥者，天池也。齐谐者，志怪者也。谐之言曰：“鹏之徙于南冥也，水击三千里，抟扶摇而上者九万里，去以六月息者也。”
68、仁者爱人
mènɡzǐ
rénzhěàirén
孟子日：“君子所以异于人者，以其存心也。君子以仁存心。以礼存心。仁
yǒu
lǐ
zhějìnɡrén
àirénzhě
rénhénɡài
zhī
jìnɡrénzhě
rénhénɡjìnɡzhī
ɡuózhī
qìyònɡ
rìjūnzǐsuǒyǐyìyúrénzhěyǐqícúnxīnyějūnzǐyǐréncúnxīnyǐcúnxīnrén
者爱人，有礼者敬人。爱人者,人恒爱之;敬人者,人恒敬之。” 69、国之器用
口能言之，身能行之，国宝也。口不能言，身能行之，国器也。口能言之，
shēnbùnénɡxínɡkǒunénɡyánzhī
shēnnénɡxínɡzhī
ɡuóbǎoyě
kǒubùnénɡyán
shēnnénɡxínɡzhī
ɡuóqì
yě
kǒunénɡyánzhī
ɡuóyònɡyě
kǒuyánshàn
shēnxínɡè
ɡuóyāoyě
zhìɡuózhějìnɡqíbǎo
ài
qí
qì
rèn
zhěàirén
身不能行，国用也。口言善，身行恶，国妖也。治国者敬其宝，爱其器，任
qíyònɡ
chúqíyāo
其用，除其妖。。
70、得道者多助
天时不如地利，地利不如人和。
三里之城，七里之郭，环而攻之而不胜。夫环而攻之，必有得天时者矣，
21
sān
lǐ
zhīchénɡ
qī
lǐ
zhīɡuō
huánérɡōnɡzhīér
búshènɡ
fūhuánérɡōnɡzhī
bìyǒudétiānshízhěyǐ
tiānshíbù
rú
dì
lì
dì
lì
bù
rúrénhé
dédàozhěduōzhù
然而不胜者，是天时不如地利也。
chénɡfēibùɡāoyě
ránérbùshènɡzhěshìtiānshíbùrúdìlìyě
城非不高也，池非不深也，兵革非不坚利也，米粟非不多也，委而去之，是
dì
lì
bù
rúrénhé
yě
ɡùyuē
yùmínbù
yǐfēnɡjiānɡzhījiè
ɡùɡuóbù
yǐshānxī
zhīxiǎn
wēitiānxiàbù
yǐbīnɡɡézhī
lì
dédào
chífēibùshēnyěbīnɡɡéfēibùjiānlìyěmǐsùfēibùduōyěwěiérqùzhīshì
地利不如人和也。
故曰，域民不以封疆之界，固国不以山溪之险，威天下不以兵革之利。得道者多助，失道者寡助。寡助之至，亲戚畔之。多助之至，天下顺之。以天下之所顺，攻亲戚之所畔，故君子有不战，战必胜矣。
22
zhīsuǒshùn
ɡōnɡqīnqī
zhīsuǒpàn
ɡùjūn
zǐyǒubùzhàn
zhànbìshènɡyǐ
zhěduōzhù
shīdàozhěɡuǎzhù
ɡuǎzhùzhīzhì
qīnqīpànzhī
duōzhùzhīzhì
tiānxiàshùnzhī
yǐtiānxià
第五组重温儿时的故事
71、狐与葡萄
昔有一狐，见葡萄满架，万紫千红，累累可爱，垂涎久之。奈无iede 猿升
zhī
jì
bùnénɡdàkuàiduǒyí
wànɡzéshēnɡyuàn
yuànzéshēnɡnù
nù
zéshēnɡfěi
wúsuǒbùzhì
kǒushìxīnfēi
zìwèiyuē
sì
cǐ
pútáojuéfēiɡuìzhònɡzhīpǐn
hǎnjiànzhīwù
kuànɡqíwèisuānsè
wú
xīyǒuyì
hú
jiànpútáomǎnjià
wànzǐqiānhónɡ
lěi
lěi
kě
ài
chuíxiánjiǔzhī
nàiwú
yuánshēnɡ
nǎi
húyǔpútáo
之技，不能大快朵颐。望则生怨，怨则生怒，怒则生诽，无所不至。乃口是心非，自慰曰：“似此葡萄绝非贵重之品，罕见之物。况其味酸涩，吾
cónɡbùxiàyàn
bǐyōnɡfū
sú
zǐfānɡyǐ
zhīwéishíyě
从不下咽。彼庸夫俗子方以之为食也。”
cǐ
rúshìjiānbēibǐ
zhībèi
jiànréncáidéchūzhònɡ
zì
ɡùwànbùnénɡdàocǐ
dì
bù
fǎndǐhuǐjiāojiā
jiǎ
yìqīnɡɡāo
yī
shìwèifúrénzhīxìnɡ
wéixīnzhītányě
此如世间卑鄙之辈，见人才德出众，自顾万不能到此地步，反诋毁交加，假意清高。噫，是谓拂人之性，违心之谈也。
72、鸦狐
鸦本不善鸣。一日，口衔食物，稳栖树上。适有饿狐见之，欲夺其食，无以为法，乃心生一计，曰：“闻先生有霓裳羽衣之妙，特来一聆仙曲，以
qīnɡsúyǐwéifǎ
nǎixīnshēnɡyì
jì
yuē
wénxiānshēnɡyǒuníchánɡyǔ
yī
zhīmiào
tè
lái
yìlínɡxiānqǔ
yǐ
ěr
xìnɡwùjiànquè
yāxìnwéirán
xǐ
bù
zìshènɡ
suíkāishēnɡzhānɡkǒu
qí
shíwù
yǐtuōluò
yāběnbúshànmínɡ
yí
rì
kǒuxiánshíwù
wěnqīshùshànɡ
shìyǒuè
hújiànzhī
yùduóqí
shí
wú
yāhú
清俗耳。幸勿见却！”鸦信为然，喜不自胜，遂开声张口，其食物已脱落矣。狐则拾之，谓鸦曰：“将来有羡 先生唱者，切勿信之，必有故也。”俗云：甜言须防是饵。。
73、豺烹羊
盘古初，鸟兽皆能言。一日，豺与羊同涧饮水，豺欲烹其羊，自念无以措辞，乃强责之曰：“汝混浊比水，使老夫不能饮，该杀！”羊对曰：“大王在
shànɡliúcí
nǎiqiánɡzézhīyuē
rǔhùnzhuóbǐshuǐ
shǐlǎofū
bùnénɡyǐn
ɡāishā
yánɡduìyuē
dàwánɡzài
yánɡzàixiàliú
suīzhuówú
ài
cháifù
zéyuē
rǔ
niánmǒurì
chūyándézuìyúwǒ
pánɡǔchū
niǎoshòujiēnénɡyán
yí
rì
cháiyǔyánɡtónɡjiànyǐnshuǐ
cháiyùpēnɡqíyánɡ
zìniànwú
yǐcuò
cháipēnɡyánɡ
yún
tiányánxūfánɡshì
ěr
yǐ
hú
zéshízhī
wèiyāyuē
jiānɡláiyǒuxiàn
xiānshēnɡchànɡzhě
qièwùxìnzhī
bìyǒuɡùyě
sú
上流，羊在下流，虽浊无碍。”豺复责曰：“汝去年某日，出言得罪于我，
yì
ɡāishā
yánɡyuē
dàwánɡwù
yǐ
qùniánmǒurì
yánɡwèichūshì
ānnénɡdézuìdàwánɡ
chái
zébiànxiūwéinù
zézhīyuē
rǔzhīfù
dézuìyúwǒ
yì
rǔzhīzuìyě
suípēnɡzhī
亦该杀！”羊曰：“大王误矣。去年某日，羊未出世，安能得罪大王？”豺则变羞为怒，责之曰：“汝之父母得罪于我，亦汝之罪也。”遂烹之。。
23
谚云：欲加之罪，何患无辞。即此之谓也。
74、鹿照水 鹿照水
有鹿饮与溪边，自照水影，见其两角峥嵘，甚为自乐，惟恨四足轻小，颇不相称，甚不满意。正叹恨间，忽闻猎者带犬自远而来，鹿急为奔避，幸得四足轻捷，猎犬追至，鹿则逃入竹林，奈被两角阻挠竹上，欲进不能，卒之为犬所捕。鹿悔曰：“我尚恨其脚小，而夸其角长，不知救吾命者，脚也；丧吾命者，角也！”
75、杉苇刚柔
夹岸相映：一边杉树参天，一边芦苇点水，杉苇朝夕相见。一日，其杉讥诮（qiào）其苇曰：“看你体如柔丝，性如流水，每每随风而舞，风东则东，
fēnɡxīqiào
qíwěiyuē
kànnǐ
tǐ
rúróusī
xìnɡrú
liúshuǐ
měiměisuífēnɡérwǔ
fēnɡdōnɡzédōnɡ
zé
xī
háowúɡānɡqì
hé
rúwǒzhènɡzhíbùqū
qǐ
búkuàizāi
wěiyuē
ɡānɡróuɡèyǒusuǒ
jiá
ànxiānɡyìnɡ
yìbiānshānshùcāntiān
yìbiānlúwěidiǎnshuǐ
shānwěizhāoxīxiānɡjiàn
yí
rì
qíshānjī
shānwěiɡānɡróu
jiǎoyě
sànɡwúmìnɡzhě
jiǎoyě
cùzhīwéiquǎnsuǒbǔ
lùhuǐyuē
wǒshànɡhènqíjiǎoxiǎo
érkuāqíjiǎozhǎnɡ
bùzhījiùwúmìnɡzhě
dé
sì
zúqīnɡjié
lièquǎnzhuīzhì
lù
zétáorùzhúlín
nàibèiliǎnɡjiǎozǔnáozhúshànɡ
yù
jìnbùnénɡ
bùxiānɡchèn
shènbùmǎnyì
zhènɡtànhènjiān
hūwénlièzhědàiquǎnzìyuǎnér
lái
lù
jí
wéibēnbì
xìnɡ
yǒulù
yǐnyǔ
xībiān
zìzhàoshuǐyǐnɡ
jiànqíliǎnɡjiǎozhēnɡrónɡ
shènwéizì
lè
wéihènsì
zúqīnɡxiǎo
pō
lùzhàoshuǐ
lùzhàoshuǐ
yànyúnyùjiāzhīzuìhéhuànwúcíjícǐzhīwèiyě
风西则西，毫无刚气，何如我正直不屈，岂不快哉！”苇曰：“刚柔各有所长。吾虽懦弱，究可免祸；汝虽刚强，犹恐安身不牢。”
yí
rì
jùfēnɡzhòuqǐ
qí
lúwěizuǒyòuxiānfān
zhōnɡwúdàhài
érshānshùzǎoyǐliánɡēnbá
qǐ
yǐ
wúsuīnuòruò
jiū
kěmiǎnhuò
rǔsuīɡānɡqiánɡ
yóukǒnɡānshēnbùláo
chánɡ
一日，飓风骤起，其芦苇左右掀翻，终无大害；而杉树早已连根拔起矣！
24